Lieve pionier,
De jaaroverzichten vliegen je om de oren. Kan er nog eentje bij? Dit jaaroverzicht gaat over bubbels. Staan ze al koud? Nog heel even en we kunnen proosten op de voltooiing van dit jaar en op alles wat gaat komen in het nieuwe jaar. Veel mensen doen dat met een glaasje champagne.
Sta je weleens stil bij jouw eigen bubbel? Die bubbel waarin je je het hele jaar bevond? Ben je misschien anders naar dingen gaan kijken het afgelopen jaar? Is op enig moment je bubbel gebarsten? Dan moedig ik je aan dat ook zeker even te vieren deze jaarwisseling!
En laat het nou zo mooi symbolisch zijn dat die bubbels in onze champagne gemaakt zijn van CO₂, hetzelfde spul waar we zo graag minder van willen in de komende jaren.
“We create this bubble and forget to make room for disagreement, for speaking our own truth and inviting opinions from outside the bubble“
uit My discomfort with this year’s women’s day, dat ik in maart dit jaar schreef. Over bubbels en het belang je daar bewust van te zijn in je werk.
1. “De Nederlandse zomers worden hoe dan ook droger en de winters natter”
Het is niet de bedoeling van klimaat – periodes van zo’n 30 jaar – dat je merkt dat ze veranderen. Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik merk het heel duidelijk. Zelf, maar ook aan al het geklaag om me heen. Geklaag over de regen, de temperatuur. Nou is klagen over het weer vast ‘small talk’ onderwerp nummer 1, dus het ligt voor de hand.
Maar bij mij scoor je er niet mee. Liever: ga er wat aan doen! ‘Aan het weer kun je toch niks doen?’ Nee, maar aan het klimaat wel! Want wist je dat het klimaat verandert als gevolg van jouw (en mijn) CO₂-uitstoot? En dat betekent: als gevolg van jouw (en mijn) dagelijkse keuzes van kleding tot vervoer. Van vakantiebestemming tot kerstkado.
In oktober kwam het KNMI met 4 klimaatscenario’s. Ook om het hier leefbaar te houden, zal onze CO₂-uitstoot omlaag moeten. Hoe dan ook zal de komende jaren in Nederland de temperatuur en de zeespiegel verder stijgen. We krijgen drogere zomers en nattere winters. Hoeveel dat zal zijn? Dat hangt af van de mate waarin het ons lukt onze uitstoot af te remmen.
KNMI’23-klimaatscenario’s in het kort
2. Een ontspannen vrouw?
Dit is lastig onder woorden te brengen, merk ik. “Growing up, I never knew a relaxed woman”, schreef Nicola Jane Hobbs. Er knapte bij mij zeker een bubbel, toen ik dit eerder dit jaar las. Maar deze bubbel was meer een soort: “verdraaid, inderdaad!” Ik leefde niet in een bubbel van ontspannen vrouwen totdat ik dit zag. Ik was me er gewoon niet van bewust dat ik inderdaad niet vertrouwd ben met het beeld of de aanwezigheid van een typisch ontspannen vrouw, in geen enkele periode in mijn leven.
Werk aan de winkel, zou ik zeggen.
Als je verder leest in deze ‘slider’ op het instagram account van thegentlemamma lees je dit:
Growing up, I never knew a relaxed woman. Successful women? Yes. Productive women? Plenty. But relaxed women? At-ease women? Women who don’t dissect their days into half hour slots of productivity? Women hoe give themselves unconditional persmission to relax? Without guilt? Without apology? Without feeling like they need to earn it? I’m not sure I’ve ever met a woman like that. But I would like to become one.
Nicola Jane Hobbs
3. “Halfway to 2030, world ‘nowhere near’ reaching Global Goals, UN warns”
In september was de SDG Summit op het hoofdkantoor van de Verenigde Naties in New York. ‘Niemand mag achterop raken’ bij het behalen van de sustainable development goals (17 doelen voor wereldwijde vrede en welvaart), aldus de wereldleiders die hier samenkwamen.
Maar de VN waarschuwt in juli al: “Halfway to 2030, world ‘nowhere near’ reaching Global Goals‘.
In september schreef ik hier een stuk over op LinkedIn en over die mythische wezens die we ‘wereldleiders’ noemen. Die zich buigen over de moeilijkste en belangrijkste opgaven. Over de financiering die nog overbrugt moet worden voor de SDG’s, maar ook de ongelooflijke kloof in communicatie.
En ik kreeg gelijk een flashback bij de COP28 aan het begin van deze maand. Weer zo’n clubje wereldleiders bij elkaar, die het nu dan echt moeten gaan fixen voor het klimaat. Er is veel over gezegd en geschreven. En er werd flink druk uitgeoefend om de lat voor het COP28 klimaatakkoord hoger te leggen dan aanvankelijk in het concept geschreven stond.
Waar het om ging: ‘een transitie weg van fossiele brandstoffen’. Afstappen van olie, gas en kolen, afgesproken in gastland Dubai, nota bene.
Sinds de 19e eeuw, gedreven door de vooruitgang van die tijd, is dan nu, zo’n 200 jaar later, een begin gekomen aan het einde van het tijdperk van fossiele energie.
En dat mogen wij meemaken. Een historisch moment!
4. Brazilië krijgt eerste minister voor Inheemse Bewoners.
We blijven nog even in september (je zult zien dat dit geen chronologisch overzicht is). En we blijven nog even bij het thema wereldleiders. Wat is een wereldleider? Hoe wordt je wereldleider? En wat mag en kan een wereldleider betekenen voor de wereld?
Dit hield mij in oktober behoorlijk bezig in een zoektocht naar kennis van voor de Christelijke norm. In het artikel “Loosing my nature religion” onderzocht ik of onze onderdrukte spiritualiteit de oorzaak is van onze afstand tot de natuur.
Brazilië stelde in september van dit jaar haar allereerste minister voor Inheemse Bewoners aan (Indigenous Peoples): Sônia Guajajara. Een vrouw inderdaad met een verfrissende kijk op klimaat:
“There is no need to invest so much in new technologies in the fight against climate change. It is proven that where there is Indigenous presence, there is standing forest, clean water, and poison-free food. More than ever, it is time for the world to look at this way of life of Indigenous peoples.”
Sônia Guajajara in een artikel in the Guardian
Verfrissend omdat de focus in klimaatoplossingen nog altijd vaak gezocht wordt in techniek. En omdat het perspectief van oorspronkelijke bewoners, in dit geval van Latijns Amerika, vaak niet wordt meegenomen als het gaat om klimaatonderwerpen.
5. “Nederland: het slachthuis van Europa”
Heb jij Nederland ooit zo omschreven? Zou wellicht niet als eerste bij je opkomen. We kennen de tulpen en de molens, maar veel actueler zou zijn: de dieren! Mocht je daar nog niet aan gedacht hebben, voilà, weer een bubbel doorgeprikt!
Maar waarom weten we dat zelf eigenlijk niet als Nederlanders? Een collega zei het laatst heel treffend. Zij woont in een dorp in Brabant waar meer kippen wonen dan mensen. Maar, zo zei ze, zelf heeft ze nog nooit 1 kip gezien!
Het is een gigantische en onzichtbare industrie in Nederland. “We doden in Nederland 1,5 miljoen kippen, 45.000 varkens en 5.000 koeien per dag” (De Correspondent).
PER DAG.
En daar varen we als Nederlanders (als mensen tenminste) uitstekend bij. Als trotse Nederlanders doen we wat we kunnen als geen ander: optimaliseren. “Op iedere hectare landbouwgrond stouwen we in gewicht vier keer zo veel dieren als in de rest van Europa” (De Correspondent). En al dat werk blijft allemaal netjes uit het zicht, want dat is wel zo prettig als je wilt blijven genieten ‘s avonds van je stukje vlees en glaasje melk.
6. One by one they stopped flying
Dan graag aandacht voor supermarkt Lidl. Ik ben er verder niet aan verbonden, maar sterk van onder de indruk geraakt dit jaar.
Zo kondigde de Zweedse tak aan te stoppen met luchttransport voor de inkoop van groente en fruit. Lidl Duitsland trekt de prijs van haar vegetarische producten gelijk aan de prijzen voor dierlijke alternatieven. En Lidl Nederland start met een experiment waar de klant zijn lege vloeibaar wasmiddelfles in de winkel mag bijvullen.
Als je het lastig vindt om zelf bij elke aankoop steeds stil te moeten staan bij de CO₂ van het product, ga dan naar een supermarkt die er volop mee bezig is.
7. PVV de grootste
Dan tot slot, natuurlijk de verkiezingen. ‘s Lands langst zittende tweedekamerlid (33 jaar) wint de verkiezingen: Geert Wilders van de Partij voor de Vrijheid.
In mijn bubbel was het hek van de dam. De mensen waren geschokt, boos en verontwaardigd. “Dat kan toch niet?” “Wat is er mis met Nederland?”. En “Daar gaan alle inspanningen en ambities voor het klimaat”.
PANG!
Een flinke bubbel die daar werd doorgeprikt!
Ik kan er nog niet veel over zeggen. Ik houd me een beetje afzijdig en ik moet er meer van weten. Niet van partijpolitiek, maar van hoe het gaat in Nederland en waarover het gaat. En ik heb alvast twee tips. Twee documentaires van de NPO: 100 dagen in de vergeten wijk en Eigen volk eerst. Hun timing kon niet beter.
Wat het klimaat betreft maak ik me niet zoveel zorgen. We gaan niet terug. We gaan nooit terug. Ken je dat effect bovenaan de glijbaan? Dat je met je matje wacht en wacht en water verzamelt om dan in een keer los te laten? Dat is het effect dat ik verwacht, een versneller. Een katapult.
Mijn wens voor jou en voor 2024: dat we dit blijven doen, nog veel meer gaan doen: bubbels laten knappen. Ongemakkelijk? Ja. Nodig? Ja, ook!
Dit jaar begon ik op deze website brieven met je te delen. Ze zijn een aanmoediging om jouw blik te verruimen. En bedoeld om je te helpen navigeren door de ongemakken heen die daarbij opspelen. Ze zijn bedoeld om jou in jouw missie te sterken.
Helpt dit? Laat het me weten. Ik zou niet weten waarom ik dit anders zou schrijven, dan om jou verder te helpen 🙏 Deel je reactie in een comment onder deze post.
Wil je dit gesprek voortzetten? Of starten met jouw publiek of team? Boek mij als gespreksleider of freelance strateeg. Via het menu hierboven vind je meer info over werken met mij.
Groet,
Marleen
